نحوه زمستان گذرانی زنبورهای عسل داخل کندو
در هنگام زمستان که درجه حرارت محیط پایین است زنبورها به صورت توده در امده و دمای وسط توده زنبور که ملکه در آنها قرار میگیرد در حدود۳۵ درجه سانتیگراد ثابت نگه داشته میشود. این امر به خاطر فعالیت ماهیچهای بدن زنبورها در سطح خارجی توده است که گرما را به طرف داخل توده میفرستند و بدن آنها به صورت عایقی مانع خارج شدن گرما از وسط توده میگردد.
برای انجام این فعالیت زنبورهای سطح خارجی توده مرتبا با زنبورهای داخل توده تعویض جا میکنند و با خوردن عسل و انجام حرکات ماهیچهای قادر به تولید گرما میباشند. در هنگام زمستان زنبورها ابتدا در قسمت پایین کندو و نزدیک سوراخ پرواز متمرکز میشوند ولی به تدریج با پیشرفت زمستان به طرف عقب و بالا نقل مکان میکنند.
در صورتی که کندو دو طبقه باشد به تدریج و در پایان زمستان توده زنبور به طبقه فوقانی و قسمت عقب ان منتقل میگردد. در مواقعی که هوا خیلی سرد باشد زنبورهای سطح خارجی توده زمستانی سر و قفسه سینه خود را به داخل توده فرو برده و فقط شکمشان در سطح توده واقع میشود.ولی با گرم شدن هوا مجددا توده از هم باز شده و فضای بیشتری را اشغال میکنند و با این عمل درجه حرارت داخل کندو را تنظیم میکنند.
شهد و مخصوصاً عسل ترکیبی اشباع از انواع هیدرو کربنها دارند و تنها منبع انرژی برای زنبوران عسل میباشند. تنظیم دمای کلنی زنبوران عسل یکی از موارد استفاده انرژی تولیدی در کندو میباشد. یعنی در تابستان با گرم شدن کندو، یک عده از زنبوران آب به کندو حمل مینمایند و آب جمع آوری شده را به صورت قطرات بسیار ریز در فضای کندو پخش میکنند و عدهای دیگر در اطراف درب ورودی کندو به سرعت بال میزنند و هوای داخل کندو را تهویه میسازند ( این عمل انرژی نسبتاً زیادی را خرج میکند).
در فصول سرد با مصرف عسل انرژی مصرفی به صورت گرما در فضای اطراف بدن ساتع میگردد. پس در زندهمانی زمستانه زنبوران عسل نقش مهمی را ایفا مینماید.